Çocuklar Saat Kaçta Uyumalı?

Çocukların gelişiminde en önemli unsurlardan biri çocuklarda uyku düzeni olarak öne çıkar. 

Çocuklarda uykunun önemi hem fiziksel hem de zihinsel gelişim için vazgeçilmezdir. Kaliteli ve yeterli süreli uyku, öğrenme kapasitesini artırır, hafızayı güçlendirir ve gün içindeki enerji seviyesini dengeler. Aksi durumda yetersiz uyuyan çocuklarda dikkat dağınıklığı, öğrenme güçlüğü, sinirlilik ve sosyal uyum sorunları ortaya çıkabilir. Ayrıca araştırmalar düzensiz uyku alışkanlıklarının obezite ve bağışıklık problemlerine zemin hazırladığını gösteriyor. Ancak günümüzde yoğun okul programları, teknolojik cihazlar ve düzensiz yaşam alışkanlıkları sebebiyle çocukların uyku düzeni sıklıkla bozulabiliyor. Ebeveynlerin merak ettiği sorulardan birsi de çocuklar için kaç saat uykunun yeterli olacağıdır. Bu sorunun cevabı çocuğun yaşına ve bireysel ihtiyaçlarına göre değişir.

Yaşa Göre Uyku Saatleri

En sık sorulan sorulardan biri de şudur: yaşa göre uyku saati nasıl olmalı? Bunun uygulanması için çocukların yaşlarına göre yanıt verilebilir;

• Yeni doğan bebeklerde ortalama uyku saati 16-18 saat arasında değişir.

• 2 yaş bebekler uyku düzeni için toplamda 12-13 saat uyku gerektirir, bunun 1-2 saati gündüz uykusu olabilir.

• 6 yaşındaki çocuklar yaklaşık 10-11 saat uyku idealdir.

• 7 yaşındaki çocuklar için uyku süresi 9-11 saat arasıdır.

• 12 yaşındaki çocuklar için 9-10 saat yeterlidir.

• 13 - 18 yaşındaki çocuklar için ortalama 8-9 saat uyku idealdir.

Bu değerler genel kılavuz niteliğinde olup çocuğun kişisel ihtiyaçları da göz önünde bulundurulmalıdır.

• Bebeklikten İtibaren Uyku Rutini Oluşturun: Uyku eğitiminin temeli bebeklikten itibaren oluşturulan düzenli bir uyku rutinidir. Her gün aynı saatlerde tekrar eden bir uyku düzeni, çocuğun biyolojik saatinin oturmasına yardımcı olur. Örneğin akşam belirli bir saatte pijamalarını giymesi, ışıkların kısılması ve odasının hazırlanması gibi adımlar, uyku zamanının geldiğini çocuğa sinyallerle hissettirir. Bu rutin sayesinde çocuk, uyku saatini önceden tahmin eder ve daha kolay uyum sağlar.
• Uyku Öncesinde Sakinleştirici Aktiviteler Tercih Edin: Çocukların gece uykusuna geçmeden önce sakinleşmesi, kolay uykuya dalmalarını sağlar. Uyku öncesi rutine ılık bir banyo eklemek hem bedenin gevşemesine yardımcı olur hem de huzurlu bir geçiş sağlar. Banyo sonrasında kısa ve yumuşak ses tonuyla anlatılan bir masal ya da düşük sesli, ritmik bir müzik dinletisi çocuğu sakinleştirerek uykuya hazırlar. Ekran (televizyon, tablet, telefon) kullanımı ise mümkünse uyumadan en az bir saat önce bırakılmalı, çünkü mavi ışık uyku hormonlarını baskılayabilir.
• Kendi Kendine Uyumasını Teşvik Edin: Çocuğun kendi başına uyuması sağlıklı bir uyku alışkanlığının en önemli adımlarındandır. İlk zamanlarda ebeveyn desteğine ihtiyaç duyabilir ancak zamanla bağımsız olarak uyumayı öğrenmesi gerekir. Çocuğunuzu sürekli kucakta ya da ayakta sallayarak uyutmak uzun vadede bu alışkanlıklara ihtiyaç duymalarını sağlayabilir. Bu nedenle çocuğu yatağına uykusu geldiğinde ama henüz tam uyumamışken bırakmak kendi kendine uykuya geçmesini öğrenmesini kolaylaştırır. Bu yöntem, başlangıçta zorlayıcı olabilir fakat sabırlı davranıldığında olumlu sonuçlar verir.
• Gündüz Uykularını Dengede Tutun: Gündüz yapılan uykular, özellikle küçük yaş grupları için oldukça önemlidir. Ancak bu uykuların süresi çok uzun tutulursa gece uykusu olumsuz etkilenebilir. Gündüz aşırı uzun uyuyan bir çocuk gece geç saatlere kadar uyumakta zorlanabilir ya da sık uyanabilir. Bu yüzden gündüz uykularını yaşa uygun sürelerde tutmak ve akşam saatlerine çok yakın zamanlarda uyutmamak gece uykusunun düzenini sağlamak açısından faydalıdır. Uyku düzenini planlarken çocuğun yaşına, enerji seviyesine ve genel davranışlarına göre esneklik gösterilebilir.

Uyku Sorunları ve Çözüm Yolları

Çocuklarda uykuya dalmakta güçlük, sık uyanma veya uyku sırasında hareketlilik gibi sorunlar görülebilir. Bu tür problemlerde şu adımlar uygulanabilir:

• Uyku takvimi tutarak sorunların kaynağını belirlemek.

• Uykuya engel olabilecek sağlık sorunlarını (ör. geniz eti, solunum problemleri) kontrol ettirmek.

• Uyku öncesi aşırı hareketli oyunlar yerine sakin aktiviteler yapmak.